Manhattan

       Manhattan - jedna z pięciu dzielnic (boroughs) Nowego Jorku oraz zarazem stanowy powiat (county) o nazwie New York.

Znajdują się w niej zarówno liczne atrakcje turystyczne, jak i centrum finansowe (Wall Street). Manhattan jest najdroższą dzielnicą Nowego Jorku zamieszkaną przez ponad 1,6 mln (2006) ludzi. Wśród nich bogaci biznesmeni, bankierzy, maklerzy giełdowi (na UES), jak i część nowojorskiej bohemy artystycznej (Soho, Tribeca). W szczytowym okresie napływu emigrantów (1910) wyspę zamieszkiwało 2,8 mln osób. Miasto sprawia wrażenie bardzo zatłoczonego, ze względu na codzienny napływ milionów ludzi dojeżdżających do pracy z innych dzielnic oraz z obszarów podmiejskich jak i kilkusettysięczną rzeszę turystów skupiającą się w newralgicznych punktach miasta.
Manhattan umownie dzieli się na 3 części: Downtown, Midtown i Uptown, z Piątą Aleją będącą granicą między częścią wschodnią (East Side) a zachodnią (West Side). Uptown w potocznym znaczeniu nie obejmuje sąsiadującego na północy Harlemu oraz jeszcze dalej usytuowanych Washington Heights. Nazwy Manhattan (pochodzenia indiańskiego) używa się niekiedy wymiennie z New York lub New York City (ale tym w granicach Manhattanu).
W dniu 11 września 2001 roku Manhattan był miejscem ataku terrorystycznego na World Trade Center.
 
 
Manhattan jest wyspą o długości 21,6 km i szerokości (w najszerszym miejscu) 3,7 km. Jego powierzchnia wynosi ok. 58,8 km². Od zachodniej strony opływa go rzeka Hudson, od wschodniej: cieśnina zwana East River. Na północy inna cieśnina zwana Harlem River dzieli częściowo Manhattan od dzielnicy Bronx (jedynej dzielnicy Nowego Jorku całkowicie leżącej na kontynencie). Na południe od Manhattanu położona jest Zatoka Nowojorska (New York Harbor)). Drobna cząstka (0,3 km²) dzielnicy Manhattan o nazwie Marble Hill znajduje się po północnej stronie harlemskiej cieśniny, czyli poza wyspą i już na kontynencie. Jest to wynik przekopania żeglownego kanału (1895), który odciął przyczółek Marble Hill od właściwego Manhattanu i późniejszego zasypania części starego koryta cieśniny (1914), co spowodowało połączenie tego rejonu z kontynentem.
W skład dzielnicy wchodzi też kilka małych wysp, m.in.: Randall's Island, Ward's Island i Roosevelt Island na rzece East River oraz Governors Island i Liberty Island w zatoce.
Z graniczącym od zachodu stanem New Jersey łączą Manhattan tunele Holland Tunnel i Lincoln Tunnel oraz most George Washington Bridge. Z Bronksem zaś kilka mniejszych mostów oraz Triborough Bridge: składający się z trzech części most łączący Bronx, Manhattan i Queens. Z dzielnicami Queens i Brooklyn Manhattan łączą mosty: Queensboro, Williamsburg, Manhattan i Brooklyn Bridge oraz tunele Queens Midtown Tunnel i Brooklyn Battery Tunnel. Pod rzeką East River jest też kilka tuneli, którymi przebiegają linie metra. Z piątą dzielnicą Nowego Jorku, Staten Island, Manhattan łączy bezpłatna linia promowa Staten Island Ferry.

Manhattan składa się z szeregu etnicznych, społecznych, ekonomicznych i kulturalnych sąsiedztw, których granice nieustannie się przesuwają i często na siebie zachodzą:

  • Alphabet City
  • Battery Park
  • Battery Park City (South, North)
  • Beekman Place
  • Bowery
  • Broadway
  • Carnegie Hill
  • Central Park
  • Chelsea
  • Chinatown
  • Civic Center
  • Clinton
  • East Harlem (El Barrio)
  • East Village
  • Ellis Island
  • Financial District
  • Flatiron
  • Fort George
  • Garment District
  • Governor Island
  • Gramercy
  • Greenwich Village
  • Hamilton Heights
  • Harlem
  • Hells Kitchen
  • Inwood
  • Kips Bay
  • Lenox Hill
  • Liberty Island
  • Lincoln Center
  • Little Italy (Nowy Jork)
  • Little Poland (historyczna)
  • Lower East Side
  • Marble Hill
  • Meat Packing District
  • Medical City
  • Midtown East
  • Midtown South
  • Midtown West
  • Morningside Heights
  • Murray Hill
  • Museum Mile
  • NoHo
  • Nolita
  • Roosevelt Island
  • SoHo
  • Stuyvesant Town
  • Sutton Place
  • Theater District
  • TriBeCa
  • Tudor Place
  • Turtle Bay
  • Union Square
  • Upper East Side (UES)
  • Upper West Side (UWS)
  • Washington Heights
  • Yorkville
  • Wall Street
  • West Village