Historia miasta

       Ziemie, na których położony jest Nowy Jork, odkrył w 1524 roku Giovanni Verrazano. Terenami tymi od dawna interesowały się mocarstwa europejskie. W 1614 r. Holendrzy zakładają tu faktorię (osadę handlową), w której handlowano głównie futrami. W 1624 Holenderska Kompania Zachodnioindyjska buduje pierwszą stałą osadę kupiecką i nazywa ją Nowy (Nieuw) Amsterdam, a całą kolonię Nowymi Niderlandami. Głównymi mieszkańcami okolicy byli wówczas Indianie Algonkinowie. Pierwotni mieszkańcy przybyli tu z Azji przez Morze Beringa kilka tysięcy lat wcześniej, następnie rozprzestrzenili się wzdłuż wschodniego wybrzeża kontynentu. Za zgodę na osiedlenie się Holendrów, Indianie otrzymali paciorki i inne błyskotki a ich wartość szacowano na ok. 60 guldenów. W 1626 Peter Minuit kupuje od Indian górującą nad okolicą skalistą wyspę nazywaną "Manahatta" (dzisiejszy Manhattan), za symboliczną kwotę 24 dolarów. Do osady napływają biali osadnicy a wraz z nimi sprowadzano, z Afryki czarnych niewolników. Domy budowano wówczas bez żadnych planów. Breede Wegh (dzisiejszy Broadway), powstał w miejscu szlaku indiańskiego, znanego jako Weekquaesgeek. W osadzie panował chaos i bałagan, do momentu gdy w 1647 roku przybył nowy gubernator Peter Stuyvesant. Kolonia jednak nie przynosiła spodziewanych dochodów. W 1664 praktycznie bez walki Nowy Amsterdam przechodzi w posiadanie Anglików, którzy zmieniają jego nazwę na Nowy Jork. Pod nowymi rządami następuje rozkwit osady, wzrasta liczba mieszkańców i wyłania się finansowa elita. Nowy Jork staje się drugą pod względem wielkości osadą w trzynastu angielskich koloniach i w 1683 uzyskuje prawa miejskie. Główne źródło dochodów stanowiły: wyłączność na wywóz i przemiał zboża oraz budownictwo okrętowe. Nakładano na mieszkańców wysokie powszechnie znienawidzone podatki i mimo, iż w Nowym Jorku było wielu oddanych Koronie Angielskiej, wzmagał się opór. W czasie ponad stuletnich rządów, Anglicy dbali bardziej o własne profity niż o pomyślność kolonii. W roku 1689 kupiec Jacob Leisler staje na czele buntu podatkowego i rządzi miastem przez dwa lata. Stracony przez Anglików, za zdradę. Nowy Jork zamieszkiwany był wówczas przez 20 000 osób. W 1702 roku gubernatorem miasta zostaje Lord Cornbury, który był znany z tego, że przebierał się w kobiece szaty. W 1711 przy Wall Street powstaje targ niewolników. W 1754 wybucha wojna między Anglikami a Francuzami i Indianami, która kończy się po dziewięciu latach - Anglicy uzyskują kontrolę nad całą Ameryką Północną. W 1774 wybucha kolejny protest przeciwko podatkom - rebelianci topią w porcie nowojorskim ładunek herbaty. Wreszcie w 1776 wybucha wojna niepodległościowa; generał Howe'a zbiera w porcie nowojorskim 500 okrętów. Po siedmiu latach Anglicy podpisują pokój i opuszczają miasto. W 1785 r. Nowy Jork zostaje obrany stolicą Stanów Zjednoczonych, a w cztery lata później Jerzy Waszyngton zostaje zaprzysiężony w Federal Hall na pierwszego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Po roku stolica zostaje przeniesiona do Filadelfii. W 1805 roku w mieście powstają pierwsze darmowe szkoły publiczne. W 1811 urbanista Randel dzieli Manhattan powyżej 14 Ulicy na prostokąty. Z biegiem lat Nowy Jork urósł do rangi największego miasta i głównego portu Stanów Zjednoczonych. Handel morski oraz przemysł był źródłem jego bogactwa. Wraz z powstaniem nowych dzielnic rozwijała się komunikacja miejska. Szybkiemu wzrostowi towarzyszyły problemy typowe dla wielkich miast; pożary, epidemie i kryzysy finansowe. W roku 1827 zniesiono w Nowym Jorku niewolnictwo. Przybywali liczni emigranci. Jednym dopisywało szczęście, inni pozostawali w slumsach. W 1846 co siódmy nowojorczyk był nędzarzem. W 1842 powstaje Polskie Towarzystwo Demokratyczne. W 1851 pierwsze wydanie gazety New York Times. W 1853 Uroczyste otwarcie Pierwszej Światowej Wystawy w Nowym Jorku. W 1861 wybucha wojna secesyjna. W 1877 Bell demonstruje telefon, w dwa lata później powstaje pierwsza centrala telefoniczna. W tym samym roku ukończono budowę katedry św. Patryka. W 1880 w nowojorskich sklepach po raz pierwszy pojawiają się owoce oraz mięso pakowane w metalowe puszki. W 1886 w setną rocznicę odzyskania niepodległości, odsłonięto Statuę Wolności. 46 metrowy posąg na wyspie u wejścia do portu, dar narodu francuskiego dla USA. W 1898 połączono 5 przylegających do siebie miast - tym samym Nowy Jork stał się drugim co do wielkości miastem świata. Na progu dwudziestego stulecia miasto było już głównym ośrodkiem gospodarczo-finansowym Ameryki. Mieściło się tu 70 procent korporacji przemysłowych, a przez port przechodziło dwie trzecie importowanych towarów. Bogatym powodziło się coraz lepiej - warunki życia biednych imigrantów pogarszały się. Pojawiają się pierwsze próby reform politycznych i społecznych. W 1900 roku powstaje związek pracownic przemysłu odzieżowego, który podjął walkę o prawa dla kobiet i ciężko pracujących dzieci. Lata dwudzieste dla wielu nowojorczyków były okresem wspaniałego życia. Ton nadawał burmistrz Jimmy Walker, który uwodził kobiety, pił alkohol w nielegalnych barach i kibicował drużynie Yankees. Dobre czasy skończyły się w 1929 r. wraz z krachem na nowojorskiej giełdzie. Poprawa sytuacji gospodarczej nastąpiła po czterech latach, po wyborze na burmistrza miasta Fiorella La Guardia. W międzyczasie jednak oddawano do użytku wspaniałe budowle, które swoją konstrukcją i nowatorstwem technicznym zadziwiały świat. Między innymi tunel Holland pod rzeką Hudson łączący Manhattan z New Jersey, wieżowiec Chryslera, czy w 1931 najwyższy wówczas na świecie wieżowiec Empire State (103 kondygnacje, w tym jedno podziemne), zdetronizowany dopiero w 1973 roku, jako najwyższa budowla w mieście przez  bliźniacze wieżowce World Trade Center. Po drugiej wojnie światowej Nowy Jork przeżywał dobre i złe chwile. Mimo statutu finansowej stolicy świata miasto stanęło na krawędzi bankructwa w latach siedemdziesiątych. Giełda na Wall Street swe apogeum powodzenia osiągnęła w latach osiemdziesiątych, później przeżywała najgorsze załamania od czasu wielkiego krachu. Miasto borykało się z konfliktami rasowymi, wzrostem liczby bezdomnych oraz przestępczości. Lecz Nowy Jork zawsze wraca do formy. Największą, a zarazem najtragiczniejszą tajemnicą Nowego Jorku stał się wtorek 11 września 2001 roku. Tego tragicznego dnia, na skutek największego zamach terrorystycznego w historii świata, zawaliły się bliźniacze wieże World Trade Center. Tego dnia zginęło około dwa tysiące siedemset ludzi, z czego połowa nie została odnaleziona. W dniu 11 września 2010 roku powstała strona internetowa The New York Times, na której właśnie Państwo jesteście. Obecnie  Nowy Jork jest kulturalnym i finansowym centrum świata. Jest również największym miastem na świecie, zamieszkiwany przez ponad 10 milionów ludzi różnej narodowości, koloru skóry, poglądów kulturowych i politycznych oraz różnych wyznań religijnych. Dziś mówi się o tym mieście jako o Stolicy Świata, bo Nowy Jork nie jest typowym amerykańskim miastem - jest on puzzlami, które układają Narody Świata.